ΕΝΟΡΙΑ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΑΣΣΗ ΖΑΓΟΡΙΟΥ
Ἱστορικό ἐνορίας
Τό χωριό Μανασσῆς ἀνήκει στό Δῆμο Ζαγορίου τοῦ Νομοῦ Ἰωαννίνων. Βρίσκεται στίς βόρειες πλαγιές τοῦ ὄρους Μιτσικέλι, σέ ὑψόμετρο 900 μέτρων (ἀπό τήν κεντρική πλατεῖα), ἀνάμεσα ἀπό τά χωριά Δίκορφο καί Καλουτᾶ καί σέ ἀπόσταση 42 χλμ. ἀπό τήν πόλη τῶν Ἰωαννίνων. Τό χωριό εἶναι ἀνακηρυγμένος παραδοσιακός οἰκισμός. Εἶναι ἄγνωστη ἡ προέλευση τῆς ὀνομασίας του. Ἱστορικά εἶναι ἀπό τά παλαιότερα χωριά τοῦ Ζαγορίου, καθώς ἀναφέρεται ἀνάμεσα στά 14 χωριά τοῦ Ζαγορίου πού τό 1431 ὑπέγραψαν μέ τούς Τούρκους συνθήκη συνθηκολόγησης μέ ἀντάλλαγμα προνόμια αὐτονομίας (συνθήκη Βοινίκου).
Τό χωριό, ὅπως καί ὅλα τά Ζαγοροχώρια, ἤκμασε οἰκονομικά καί κοινωνικά ἰδιαίτερα κατά τόν 17ο καί 18ο αἰῶνα λόγῳ πλουτισμοῦ πού προερχόταν ἀπό τούς κατοίκους, οἱ ὁποῖοι ταξίδευαν στή Ῥουμανία καί ἀσχολήθηκαν μέ τό ἐμπόριο. Ἦταν φημισμένο γιά τά ἀρχοντικά του σπίτια, τήν παραγωγή κρασιοῦ καί τούς γλεντζέδες κατοίκους του.
Καταστράφηκε ὁλοσχερῶς ἀπό τούς Γερμανούς κατακτητές στόν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τήν 23η Ὀκτωβρίου 1943. Σώθηκε μόνον ὁ κεντρικός ναός, ἐνῷ κάηκε μαζί μέ τά σχολεῖα καί λοιπά κτίσματα ὁ δεύτερος ναός, δίπλα στόν ὑπάρχοντα, καί τό ὀστεοφυλάκιο ( Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καί Προφήτης Ἠλίας )
Ἀπό τό 2005 μέ προεδρικό διάταγμα ὁ οἰκισμός εἶναι ἀνακηρυγμένος ὡς μαρτυρικό χωριό.
Κεντρικός Ναός (Εἰκ. 1,2)
Ὁ κεντρικός ναός εἶναι ἀφιερωμένος στόν Ἅγιο Γεώργιο καί κατασκευασμένος τό ἔτος 1780 σύμφωνα μέ ἐπιγραφή πού ὑπάρχει στήν εἴσοδό του. Εἶναι τρίκλιτος μέ ὑπερυψωμένο γυναικωνίτη καί χαγιάτι στή νότια πλευρά. Ἡ στέγη του εἶναι τετράριχτη καλυμμένη μέ μαυρόπλακα. Στά ἀνατολικά διαμορφώνεται ἡμικυκλική ἁψίδα ἐξωτερικά τῆς κόγχης τοῦ ἱεροῦ.
Ὁ Ναός εἶναι χτισμένος μέ ἀργολιθοδομή καί συνδετικό ἀσβεστοκονίαμα. Ἡ πρόσβαση στόν κυρίως ναό γίνεται ἀπό εἴσοδο στή νότια πλευρά τοῦ ναοῦ. Τό δάπεδο τοῦ ναοῦ βρίσκεται σέ χαμηλότερη στάθμη σέ σχέση μέ τό ἐπίπεδο τοῦ περιβάλλοντα χώρου. Τά κουφώματα τοῦ ναοῦ εἶναι ξύλινα διαφόρων μορφῶν. Στή νότια πλευρά τοῦ ναοῦ στό χαγιάτι ὑπάρχει λιθόκτιστο χαμηλό πεζούλι.
Στό ἐσωτερικό τοῦ ναοῦ ὑπάρχουν τοιχογραφίες δεξιά καί ἀριστερά στόν κυρίως ναό, στόν ἀνατολικό τοῖχο τοῦ γυναικωνίτη καθώς καί στό ἱερό. Τό ταβάνι τοῦ κυρίως ναοῦ εἶναι ξυλόγλυπτο βαμμένο μέ διάφορα χρώματα. Τό ἱερό χωρίζεται μέ ξυλόγλυπτο περίτεχνο τέμπλο, τό ὁποῖο εἶναι ἐπιχρυσωμένο. Στόν χῶρο τοῦ γυναικωνίτη ὑπῆρχε ξύλινη σκάλα πού ὁδηγοῦσε σέ ἐσωτερικό μπαλκόνι πού βλέπει στόν κυρίως ναό. Οἱ τοιχογραφίες καί ἡ ἐπιχρύσωση τοῦ τέμπλου ἔγινε τό ἔτος 1812 σύμφωνα μέ ἐνημερωτική τοιχογραφία στό ὑπέρθυρο.
Ὁ ναός ἀνακαινίσθηκε τά ἔτη 1910 ἕως 1913 μέ δαπάνες τῆς ἐν Βουκουρεστίῳ Ῥουμανίας ἀδελφότητας Μανασσιωτῶν καθώς καί μέ λοιπές δωρεές κατοίκων.
Ἐξωτερικά τοῦ ναοῦ ὑπάρχει τετράγωνο λιθόκτιστο καμπαναριό μέ ἐσωτερική σκάλα συνολικοῦ ὕψους περίπου 10 μέτρων.
Δυστυχῶς, το ἔτος 1976 σημειώθηκε κλοπή στό Ναό καί ἀφαιρέθηκαν συνολικά 26 φορητές εἰκόνες μεγάλης ἀξίας .
Παρεκκλήσια
1. Ἀφιερωμένο στόν Ἅγιο Ἀθανάσιο, Ἅγιο Νικόλαο καί Ἁγία Μαύρα (Εἰκ. 3): βρίσκεται σέ ἀπόσταση 1.000 μέτρων ἀπό τήν κεντρική πλατεῖα, βόρεια τοῦ οἰκισμοῦ, καί ἀνακατασκευάσθηκε τό 1990-1995 σέ ἀντικατάσταση τοῦ ὑπάρχοντος τό ὁποῖο εἶχε γκρεμισθεῖ. Εἶναι χτισμένο μέ μαύρη πέτρα, σκεπασμένο μέ μαυρόπλακα καί εἶναι ἑνιαῖο κτίσμα μέ ἐξωτερικό χαγιάτι, τό ὁποῖο περιβάλλεται ἀπό χαμηλό τοῖχο καί κάγκελα. Ἐσωτερικά ὑπάρχει ξυλόγλυπτο τέμπλο, ταβάνι μέ περίτεχνα πηχάκια καί εἶναι ἁγιογραφημένο ὅλο ἐσωτερικά ἐκτός τοῦ ἱεροῦ. Ἡ ἀνακατασκευή ἔγινε μέ δαπάνες καί δωρεές χωριανῶν καί φίλων.
2. Ἀφιερωμένο στόν Ἅγιο Χριστόφορο (Εἰκ. 4,5): βρίσκεται σέ ἀπόσταση 1.500 μέτρων ἀπό τήν κεντρική πλατεῖα, βόρεια τοῦ οἰκισμοῦ, στόν ἴδιο δρόμο μέ τό προηγούμενο, καί ἐπισκευάσθηκε τό ἔτος 1990-1995. Εἶναι χτισμένο μέ μαύρη πέτρα, σκεπασμένο μέ μαυρόπλακα καί εἶναι ἑνιαῖο κτίσμα μέ ἐξωτερικό χαγιάτι, τό ὁποῖο περιβάλλεται ἀπό χαμηλό τοῖχο καί κάγκελα. Ἐσωτερικά ὑπάρχει ξύλινο τέμπλο, δέν ὑπάρχουν ἁγιογραφίες, μόνο φορητές εἰκόνες. Ἡ ἐπισκευή ἔγινε μέ δαπάνες καί δωρεές χωριανῶν καί φίλων.
3. Ἀφιερωμένο στόν προφήτη Ἱερεμία (Εἰκ. 6): βρίσκεται δυτικά τοῦ οἰκισμοῦ στίς πλαγιές τοῦ ὄρους Μιτσικέλι. Εἶχε καταστραφεῖ τό 1975 περίπου καί σήμερα ὑπάρχει μόνο μέρος τῆς περιμετρικῆς τοιχοποιίας.
Γιά τήν ἀρχική οἰκοδόμηση τῶν παρεκκλησίων δέν ὑπάρχουν ἀκριβεῖς πληροφορίες τοῦ ἔτους κατασκευῆς, ἀλλά εἶναι προγενέστερα τοῦ 1900.
Ἔργα καί λοιπές δραστηριότητες
Τό ἔργο τῆς ἐπιτροπῆς εἶναι ἡ συνεχής προσπάθεια πού καταβάλλεται μέ ἐλάχιστους πόρους, τή βοήθεια χωριανῶν, φίλων καί προσωπική ἐργασία, νά συντηρηθοῦν καί νά διατηρηθοῦν, ὅσο εἶναι ἐφικτό καλύτερα, τά μνημεῖα πλούσιας θρησκευτικῆς καί πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς πού παραλάβαμε σέ χωριά πού κάποτε ἤκμαζαν κοινωνικά καί οἰκονομικά καί, ἐδῶ καί πολλά χρόνια, βρίσκονται σέ κατάσταση αὐξημένης ἐρήμωσης.
Θά ἦταν ἄδικο νά παραλείψουμε νά ἀναφέρουμε τή συμπαράσταση καί τή βοήθεια πού προσφέρεται ἀπό τήν Περιφέρεια Ἠπείρου στή συντήρηση αὐτῶν τῶν μνημείων.
(κείμενο Νικόλαος Ματσόπουλος)
Ἐφημέριος: Ὁσιώτατος Ἱερομόναχος π. Κύριλλος Φούντης.
Στοιχεῖα ἐπικοινωνίας:
Ἱερός Ναός Ἁγίου Γεωργίου Ἐνορίας Μανασσῆ
Δήμου Κεντρικοῦ Ζαγορίου, Ἰωάννινα
Τ.Κ. 44 007 Μανασσῆς
Τηλ.: 698.6755303
Βρεῖτε μας στό χάρτη μέ ἕνα κλίκ ἐδῶ.