Ιερά Μητρόπολις Ιωαννίνων

Ὁ Μητροπολίτης Ἰωαννίνων Θεόληπτος
(εἶτα Οἰκουμενικός Πατριάρχης) (1513)

Καταγόταν ἀπό τήν Κρήτη ἤ τήν Ἤπειρο. Ὁ πνευματικός του πατέρας Παχώμιος Α΄ τόν βοήθησε νά γίνει Μητροπολίτης Ἰωαννίνων. Μετά τόν θάνατο τοῦ Παχωμίου, περί τά μέσα του 1513, ὁ Θεόληπτος ἐξελέγη Οἰκουμενικός Πατριάρχης. Ὀργάνωσε τίς Μητροπόλεις Ἀδριανουπόλεως καί Σάμου καί ἀσχολήθηκε ἰδιαίτερα μέ τή βοήθεια τῶν ἐκκλησιῶν τῶν παραδουνάβιων περιοχῶν, καθώς καί τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας. Ἀπέστειλε στή Ρωσία τόν Μητροπολίτη Ἰωαννίνων Γρηγόριο μαζί μέ μοναχούς της Μονῆς Παντελεήμονος καί τόν Μάξιμο τό Γραικό, οἱ ὁποῖοι πραγματοποίησαν ἐράνους καί μετέφρασαν πολλά βιβλία. Χρησιμοποιώντας τίς προσωπικές του σχέσεις μέ τό Σουλτάνο Σελίμ Α΄, κατόρθωσε νά μήν περιέλθουν στούς Τούρκους τά προσκυνήματα τοῦ Παναγίου Τάφου τό 1517, μετά τήν ἐκδίωξη τῶν Μαμελούκων ἀπό τά Ἱεροσόλυμα. Τό 1520 γλίτωσε τούς χριστιανούς τῆς Πόλης ἀπό βίαιο ἐξισλαμισμό, πού εἶχε ἀποφασίσει ὁ Σελίμ. Τήν περίοδο ἐκείνη κατασχέθηκαν ὅλες οἱ χριστιανικές λιθόκτιστες ἐκκλησίες, ἐκτός της Παμμακαρίστου καί τοῦ Μουχλίου, καί ἐπετράπη στό ἑξῆς νά χτίζονται ἐκκλησίες μόνο μέ ξύλινη ὀροφή. Τέλος, ἀντιστάθηκε στήν παπική δράση στήν Κρήτη καί στή Βλαχία. Τό 1522 πέθανε αἰφνίδια καί ἐτάφη ἔξω ἀπό τό ναό τῆς Παμμακαρίστου, κοντά στόν τάφο τοῦ προκατόχου του, Παχωμίου.